U bent hier
Tekenen, hoe begin je eraan?
Sarah Nisbett, de auteur van het boek 'tekenen on the go', begon heel toevallig met tekenen. Op een avond zat ze in de New Yorkse metro, nam een notitieblokje en balpen uit haar tas en begon een tekening te maken van de man die voor haar zat. Sindsdien is ze niet meer gestopt met tekenen. In haar boek vertelt ze haar persoonlijk verhaal en geeft zet tips en oefeningen om zelf aan het schetsen te gaan. En... het werkt aanstekelijk! Hieronder geef ik je vier tips uit het boek die je best even leest voor je eraan begint.
Ik weet niet hoe… Ik ben er niet goed in… We bedenken alle mogelijke
redenen om te stoppen voordat we zelfs maar zijn begonnen. Maar als
je begint met de aanname dat je talent hebt, heb je een goede reden om
te beginnen. Jouw perspectief, jouw hart, jouw geest, jouw ideeën – die
vormen het talent. Zodra je dit begrijpt, zul je talent niet langer verwarren
met niveau. Als je blijft zoeken naar manieren om jezelf uit te drukken zal
je talent uiteindelijk in je vaardigheid tot uiting komen.
Natuurlijk ben je geen Picasso… maar misschien toch wel
Na een paar weken tekenen in de metro was ik verslaafd. Ik stapte in de
metro, pakte mijn schetsboek, haalde de dop van mijn pen en liet mijn blik
over de menigte dwalen. Het werd mijn favoriete moment van de dag.
Maar al snel ging mijn gevoel van pure vreugde over in gemengde
emoties. Tijdens het tekenen voelde ik me heerlijk, maar als ik ophield
om te kijken wat ik had getekend, voelde ik me een stuk minder fijn.
Ik dacht toen dat de enige juiste manier om de wereld weer te geven
een soort perfecte kopie ervan moest zijn, en mijn bibberige lijnen en
onbeholpen schetsen waren teleurstellend.
Op een dag zag ik alles ineens in een ander licht. Ik zei tegen
mezelf: ‘Je hebt toch kunstgeschiedenis gestudeerd? Dan weet je
dus heel goed dat het bij kunst helemaal niet gaat om perfect
weer te geven wat je ziet. We bewonderen Da Vinci, Picasso
en Van Gogh omdat ze de wereld weergaven zoals ze hem
zelf zagen. Waarom zou je de groten der aarde niet volgen
door hetzelfde te doen?
Vanaf dat moment besloot ik dat ik misschien wel de
volgende Picasso was. In plaats van ermee op te houden
richtte ik me op het weergeven van mijn kijk op de wereld.
Teken wat je ziet en voelt, en je eigen stijl zal zich als vanzelf
ontwikkelen. Misschien ben je niet de volgende Picasso
(of misschien ook wel!), maar wat is het ergste wat er kan
gebeuren als je jouw werk – en jezelf – beschouwt alsof je
dat wel bent?
Nu ik je zover heb dat je je in een creatief avontuur wilt storten, moeten we
het eens hebben over die ongenode gast die daarbij meelift: je innerlijke
criticus. Dat is dat stemmetje dat zegt dat het leven geen pretje is en dat alles
wat je doet dom of slecht is, of op zijn minst niet goed genoeg. Die innerlijke
criticus kan wreed en ongevoelig zijn.
Ik had dan wel besloten dat ik de volgende Picasso zou kunnen zijn, maar
mijn innerlijke criticus was niet overtuigd. Die zei: ‘Je kunt er niks van! Dat
ding dat je daar hebt getekend, lijkt verdorie niet eens op een mens!’ Ik weigerde
me te laten ontmoedigen door die beschimpingen en beloofde mezelf
dat ik die innerlijke criticus voortaan als een stout kind zou toespreken en
zeggen: ‘Als je je niet kunt gedragen, gaan we vandaag niet tekenen. Dan doe
ik het schetsboek dicht en moet je maar iets anders verzinnen om te doen.’
Doe dat als de stem van je innerlijke criticus te luid wordt. Zeg hem vriendelijk
dat hij zijn mond moet houden. Als dat niet werkt, is het misschien
verstandig om even niet verder aan te dringen. Jouw creativiteit is iets kostbaars.
Laat niemand, en al helemaal niet jezelf, het plezier dat je ervan kunt
hebben bederven. Je kunt het morgen altijd weer proberen, en overmorgen en
over-overmorgen.
Maak je niet druk over je fouten – ga er maar van uit dat je die zult maken.
Ik heb er zelf in elk geval meer dan genoeg gemaakt. Je fouten bieden gelegenheid
voor ontdekking en vernieuwing.
Ik zat tijdens de ochtendspits in de volle metro en ze zat tegenover me.
Haar gladde, recht geknipte haar omlijstte haar gezicht met hoekige perfectie.
Hoewel ik maar half wakker was, lukte het me die elegantie in enkele simpele
lijnen vast te leggen. Ik bekeek mijn tekening, nog n lijn en ze zou volmaakt
zijn. Ik zette mijn pen weer op het papier en zag hoe hij plotseling uit koers
raakte en een hakkelig inktspoor naliet. Iemand stootte me aan.
De vrouw naast me stootte per ongeluk tegen mijn arm terwijl ze in haar
stoel ging zitten en bedierf de beste tekening die ik ooit in mijn hele leven
had gemaakt, of in elk geval in die week. Het huilen stond me nader dan het
lachen.
Ik had geen tijd om opnieuw te beginnen en dat wilde ik ook niet. Hoe kon
ik dit herstellen? Ik zette mijn pen op die hakkelige onvolmaakte lijn en trok
hem over, en tekende nog zo’n lijn en nog een en nog een, tot er in plaats van
n elegante lijn een geheel van lijnen ontstond die het volmaakte kapsel van
mijn muze weergaven. Het werd een heel andere tekening dan ik had gepland,
maar wel een die me veel meer aansprak.
Ik begon deze techniek steeds vaker voor kapsels te gebruiken en
zocht gelegenheden om patronen en strepen te tekenen met lijnen
die hun eigen onvolmaakte route over de bladzijde volgden. Kras
mislukte tekeningen niet weg en scheur ze niet uit je schetsboek,
maar bewaar ze als getuige van je vooruitgang – een reeks lessen in
de vorm van mislukkingen.
Hoe vaker er dingen misgaan, hoe beter je zult beseffen dat fouten
leerzaam zijn en niet fataal.
Eerst was ik operazangeres van beroep. Als mensen hoorden wat ik deed,
zeiden ze meestal: ‘O, ik kan helemaal niet zingen!’ Waarop ik dan zei: ‘Als je
fysiek in staat bent om geluid te maken, kun je ook zingen. Hoe goed je het
kunt, maakt niet uit, het gaat erom dat je het graag doet.’
Het is belangrijk om het resultaat los te zien van het proces. Het maken
van kunst voelt goed – geniet ervan! Het heeft een aantal duidelijke voordelen
om je wereld in kunst om te zetten.
• Het is meditatief. Door naar het leven te tekenen hecht je jezelf aan een
moment in de tijd en ontstaat er een diepe verbondenheid met het nu,
een veilige plek om te zijn.
• Het is herscheppend. Je maakt een versie van de werkelijkheid die jou iets
zegt, die voor jou logisch voelt. Zo maak je je de wereld eigen.
Het is prima om onder de indruk te zijn van jezelf; dat is zelfs belangrijk.
Waardeer wat je doet en beoordeel je werk op basis van de vreugde die het
je geeft, niet op basis van meesterschap.
Word je er blij van? Vraag je dat af en niet ‘is het goed?’ Dan zal tekenen
je voldoening geven, zelfs als je ontevreden bent over het resultaat.
